W kwestii cięcia drewna opałowego siła tradycji jest po naszej stronie. Człowiek zaczął łupać drewno jeszcze przed tym, zanim wpadł na pomysł osiedlania się. Przemyślana strategia wydaje się więc zbędna. Tymczasem, bez niej ani rusz. Jak wygodnie i sprawnie pociąć drewno do kominka we własnym domu?

Płonący kominek to jeden z bardziej satysfakcjonujących widoków, jakie możemy zobaczyć w domu. Wprowadza niepowtarzalny nastrój bezpieczeństwa, a dzięki temu uspokaja i pozwala odpocząć. Jeśli do tego wszystkiego jest efektem naszej własnej pracy, cieszy tym bardziej. Jak przygotować je samodzielnie?

Drewno opałowe na użytek własny: jak je przygotować?

Przygotowanie drewna opałowego na własny użytek wymaga dwóch prostych zabiegów: pocięcia i wysuszenia. Chociaż rozparcelowanie dużych pniaków na mniejsze polana wymaga użycia siły, to prawidłowe sezonowanie drewna jest kwestią, którą musimy dobrze przemyśleć, zanim sięgniemy po narzędzia do cięcia drewna.
Przede wszystkim dlatego, że nie opłaca się nam też odwracać tych czynności. Duże suche kawałki drewna są trudniejsze w obróbce mechanicznej. Chociaż istnieją sposoby na pocięcie nawet przesuszonej, sękatej dębiny, to wymagają zazwyczaj użycia narzędzi dysponujących dużo większą mocą, niż siła rąk ludzkich.
Nawet jeśli mamy odpowiedni sprzęt, to suszenie dużych kawałków drewna opałowego jest także ogromną stratą przestrzeni oraz czasu. Do tego stopnia, że duże pniaki lub bele drewniane jest sens suszyć tylko na potrzeby meblarstwa i budownictwa. Taki proces jest jednak dużo dłuższy i często jest bardzo odległy od sezonowania drewna opałowego.

Zanim zabierzemy się do cięcia drewna, musimy wiedzieć, w jakim miejscu będziemy je suszyć. Szczapki, w które chcemy zmienić drewniane pniaki, powinny mieścić się w palenisku, ale także nadawać do optymalnego ułożenia podczas sezonowania.

Jeśli musimy ułożyć drewno do przesuszenia w stos pod wiatą, która oferuje powierzchnię o głębokości dwóch i pół metra, polana o długości 50 cm, jakie nadałyby się do naszego paleniska, nie będą dobrym pomysłem. Umieścimy je tylko w czterech szeregach, które zajmą zaledwie dwa metry. Odrobinę krótsze, lub dłuższe polana możemy ułożyć w sposób bardziej oszczędny.

Szukając odpowiedniego miejsca do sezonowania, warto pamiętać, że drewno, które ma nas ogrzać zimą, musi leżakować nawet około dwóch lat. Potrzebuje przez ten czas przewiewnej, ale zadaszonej przestrzeni o suchym podłożu.

Jak ciąć duże ilości drewna opałowego?

Sposób cięcia drewna opałowego możemy wybrać bardzo dowolnie. Chociaż rozszczepianie kilku metrów kwadratowych drewna przy pomocy siekiery do rąbania zajmie nam sporo czasu, to sięganie po nią jest dla niektórych czystą przyjemnością. Pomijając osobiste preferencje i skupiając się na efektywności, nasz wybór narzędzia do cięcia drewna powinien być zależny od ilości i rodzaju materiału, jaki mamy do przerobienia. Możemy posłużyć się siekierą, piłą lub łuparką do drewna.

Cięcie drewna siekierą

Przy pomocy siekiery jesteśmy w stanie pociąć taką ilość drewna, na jaką starczy nam sił, czasu i umiejętności. Są to kwestie indywidualne i mogą zmieniać się w tempie dobowym. Jeśli na jej użycie się decydujemy, powinniśmy wybrać wygodną siekierę do rąbania o ostrzu w kształcie stożka. Musi być ona zaostrzona, ale nie koniecznie ostra jak brzytwa.

Cięcie przy pomocy siekiery należy prowadzić wzdłuż słojów drewna. Ostrze musi się wbić pomiędzy nie, ale ostatecznie drewno jest przede wszystkim rozszczepiane, a nie cięte. Efektywność uderzeń siekierą wzmacnia więc klinowanie, za które odpowiada charakterystyczna wypukłość ostrza, a nie możliwości jego powierzchni tnącej. To powoduje, że siekierą należy posługiwać się na stabilnym podłożu, a cięte drewno musi znaleźć się na wysokości kolan drwala. Wystarczy do tego równo wycięty pieniek o dużej średnicy i odpowiedniej długości, ustawiony pionowo.

Rozmiary kawałków drewna, które rozszczepiamy siekierą, mają znaczenie dla komfortu naszej pracy, ale praktycznie nigdy jej użycia nie wykluczają. Oczywiście, w przypadku ogromnych pni twardych gatunków drzew, możemy trafić na duży opór i jego podział na polana będzie kosztował nas więcej wysiłku. Warto w takich sytuacjach pomóc sobie odpowiednią modyfikacją techniki rąbania.

Umiejętności mają znaczenie także, jeśli mamy do pokonania duże ilości materiału. Sposób, którego używamy do rąbania dziesięciu pni, może okazać się fizycznie niemożliwy do zastosowania, jeśli mamy ich do porąbania pięćdziesiąt lub chcemy się z nimi rozprawić w krótkim czasie.

Cięcie drewna piłą

Używanie piły do cięcia drewna to dobry pomysł, jeśli chcemy precyzyjnie kontrolować długość ciętych polan. Jest to też szybka metoda cięcia drewna opałowego, ponieważ możemy zagwarantować sobie większą moc. Pomogą nam w tym piły elektryczne, akumulatorowe oraz spalinowe.

Wśród miłośników siekier można spotkać się z opinią, że piła to narzędzie dla leniwych, którym nie chce się uczyć wydajnych technik rąbania. Nie jest to prawdą i techniczne umiejętności podczas operowania piłą także są istotne. Bez nich ostrze piły łatwo jest zniszczyć, a używanie ręcznego modelu gwarantuje solidną dawkę wysiłku fizycznego. Piła spalinowa lub elektryczna może też ważyć dużo więcej, niż poręczna siekiera do rąbania.

Stanowisko pracy, jakiego potrzebujemy do cięcia drewna piłą, wymaga łatwego umieszczenia pniaków na stabilnym stelażu. Do tego celu można wykorzystać profesjonalny stojak do cięcia drewna. Jeśli odpowiedni koziołek chcemy skonstruować samodzielnie, powinien on pozwalać na uniesienie pniaka do cięcia na wysokość naszego pasa. Takie położenie gwarantuje najmniejszy możliwy wysiłek dla ręki wyposażonej w piłę.

Cięcie drewna ułożonego na gruncie przy pomocy piły nie jest dobrym pomysłem. Każdorazowe przyłożenie ostrza piły do ziemi, grozi jego uszkodzeniem. Profesjonaliści nigdy nie ryzykują w ten sposób. W warunkach terenowych drwale używają pił tylko do podcinania drzew lub naruszenia struktury leżących pniaków, żeby rozszczepić je w określonym miejscu przy pomocy mniej precyzyjnych narzędzi.

Duże, nieporęczne pniaki, mogą nas skutecznie zniechęcać do wybrania tej metody. Ich umieszczanie na stojaku do cięcia drewna może być problematyczne. Pewnym ograniczeniem mogą być także pełne sęków kawałki trudnego w obróbce mechanicznej gatunku drewna. Ich cięcie może wymagać doświadczenia, a czasem bez inwestycji w bardzo dobrej jakości piłę się nie obędzie.

Cięcie drewna łuparką to przede wszystkim jego rozczepianie. Nawet gilotynowe modele mogą wymagać umieszczenia pniaka pod ostrzem w taki sposób, żeby wbijało się ono pomiędzy słoje, a nie cięło ich w poprzek. Taka technika jest bardzo bezpieczna i efektywna. Możliwości uszkodzenia łuparki w przypadku trafienia na duży opór stają się bowiem najmniejsze. Ewentualny stwardniały sęk jest wyłuskiwany z pniaka i nie ma szans, żeby uszkodził świder lub ostrze.

Przy jej pomocy możemy łatwo przerobić na drewno opałowe bardzo duże ilości materiału leśnego. Co więcej, jeśli potrzebujemy tytanicznej efektywności ze względu na ograniczony czas lub nie możemy pokusić się o wysiłek fizyczny, łuparka do drewna będzie naszym najlepszym wsparciem. Jedyna czynność, jaką musi wykonywać operator, to podsunięcie drewnianego pieńka po ostrze łuparki lub stożek rozrywający jego słoje. Możliwe jest także całkowite zautomatyzowanie tego procesu.

Łuparka do drewna, która ułatwia pracę

Ograniczeń w ilości oraz jakości materiału w przypadku cięcia drewna opałowego łuparką praktycznie nie mamy. Poradzi sobie ona nawet z suchym, twardym pniakiem pełnym sęków. Używając jej, najłatwiej też będzie zagwarantować sobie bezpieczeństwo. Możemy spodziewać się powstawania chmury wiórów i pyłów, ale ograniczymy zagrożenie z ich strony, dbając tylko o dobry stan osłon mechanizmu maszyny.

Największą stabilność działania oferują modele świdrowych łuparek do drewna. Ich ostrze to kręcący się stożek wyposażony w żłobienia. Ruch obrotowy, w który jest wprawiany oraz kształt sprzyja dekonstrukcji drewnianych pniaków. Dzięki temu wydajna praca wymaga stosunkowo niewielkich mocy silnika, a także pozwala na duże modyfikacje konstrukcyjne łuparki.

Żeby używać jej bezpiecznie, potrzebujemy tylko stabilnego gruntu do ustawienia łuparki. Możliwe przy jej pomocy jest także cięcie drewna w terenie, ale pod warunkiem, że zapewnimy jej zasilanie lub korzystamy z modeli spalinowych, lub współpracujących z WOM.